Chiến tranh đã lùi xa, việc giữ giàng, phát huy trị giá của các di tích lịch sử có ý nghĩa răn đe, giáo dục cổ điển, bồi đắp ý thức yêu nước cho thế hệ trẻ trung.
Trải qua các công đoạn lịch sử hào hùng, vùng đất Nam Bộ bữa nay còn lưu giữ hệ thống các di tích khắc ghi ý thức yêu nước của các thế hệ cha ông đã có công khai mở, giữ gìn, chống giặc ngoại xâm bảo kê non sông.
Đặc biệt, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Nam Bộ thành đồng là nơi diễn ra nhiều chiến công vang lừng góp phần làm nên thắng lợi, thống nhất núi sông.
Chiến tranh đã lùi xa, việc giữ gìn, phát huy trị giá của các di tích lịch sử có ý nghĩa buộc phải, giáo dục truyền thống, bồi đắp tinh thần yêu nước cho thế hệ trẻ; đồng thời đây cũng là một nguồn tài nguyên quý để phát triển hoạt động du lịch.
Nội dung này được phản ánh qua hai bài viết đối với chủ đề: Phát huy trị giá di tích lịch sử tại Nam Bộ – những địa chỉ đỏ lưu dấu chiến công; đồng thời bảo tồn những di tích gắn với quy hoạch, tiếp diễn đẩy mạnh loại hình du lịch về nguồn trong thời gian tới.
Bài 1: những địa chỉ đỏ lưu dấu chiến công
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, những địa phương thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long là nơi từng diễn ra nhiều chiến công vang lừng, trình bày tinh thần anh dũng của quân và dân ta để đi tới thắng lợi hoàn toàn vào đại thắng mùa Xuân năm 1975.
những di tích lịch sử cách mạng giờ đây đã trở thành các địa chỉ đỏ lưu dấu những chiến công không thể lãng quên, góp phần vun đắp ý thức yêu nước, cống hiến, hy sinh vì Tổ quốc cho thế hệ trẻ trung hôm nay.
Nơi mở đầu phong trào Đồng Khởi
Phong trào Đồng Khởi bắt đầu từ ngày 17-24/1/1960 ở tỉnh Bến Tre đã phát triển thành bước ngoặt của cách mệnh miền Nam, góp phần tạo ra thế và diện vừa mới để quân, dân ta đi đến chiến thắng của mùa Xuân lịch sử năm 1975. Giờ đây, tại xã Định Thủy, huyện Mỏ Cày Nam (tỉnh Bến Tre) – cái nôi của phong trào Đồng Khởi năm xưa, di tích Đồng Khởi Bến Tre đã được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt, mỗi năm hấp dẫn hàng chục nghìn du khách đến tham quan, tìm hiểu về lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc.
Theo ông Trương Quốc Phong, Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Bến Tre, nói đến những di tích lịch sử cách mệnh tại Bến Tre, không thể ko nhắc đến những di tích đất nước gắn với cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc như di tích Đồng Khởi Bến Tre, Căn cứ Khu ủy Sài Gòn-Gia Định (ở huyện Mỏ Cày Bắc), Đền thờ nữ tướng Nguyễn Thị Định, di tích Đầu cầu thu nhận vũ khí Bắc-Nam (thuộc cụm Di tích lịch sử Đường Hồ Chí Minh trên biển).
Hằng năm, tại những di tích này, nhiều hoạt động như lễ báo công, kết nạp đảng viên, sum hiệp, sinh hoạt truyền thống đã diễn ra rất xúc động và ý nghĩa. Mỗi di tích thành ra đã thực thụ là một chứng tích, giúp mỗi chúng ta hình dong về các câu chuyện, sự kiện lịch sử từng diễn ra trên quê hương Bến Tre.
Khu Di tích đất nước đặc biệt Đồng Khởi Bến Tre có mô phỏng sa bàn tái tạo tóm tắt diễn biến của phong trào Đồng Khởi, mô hình biểu hiện quá trình triển khai kế hoạch nổi dậy của Tỉnh ủy Bến Tre xuống địa phương, tái hiện cuộc đấu tranh chính trị tính từ lúc ngày 1/4/1960 trong cuộc sơ tán ngược diễn ra trong 12 ngày đêm của lực lượng nhân dân từ 3 xã Phước Hiệp, Bình Chánh, Định Thủy và các vùng phụ cận về thị trấn Mỏ Cày (Bến Tre).
Nhiều hiện vật mà những tầng lớp nhân dân đã từng sử dụng làm vũ khí đương đầu đối với quân địch trong phong trào Đồng Khởi như súng ngựa trời, thanh mã tấu, cái mõ dừa, mũi chông cau… cũng được trưng bày.
Chị Bùi Thị Hồng Châu, cán bộ Khu Di tích đất nước đặc biệt Đồng Khởi Bến Tre cho biết tới khu di tích, du khách có thể hình dong rõ nét về những sự kiện, hoạt động đã diễn ra trong phong trào Đồng Khởi lịch sử năm ngày xưa như sự kiện ngày 1/1/1960, đồng chí Nguyễn Thị Định, khi đấy là Phó bí thư Tỉnh ủy Bến Tre dự hội nghị để tiếp thụ quyết nghị của Trung ương Đảng về “chuyển chiến lược” từ đương đầu chính trị đơn thuần sang đương đầu chính trị kết hợp với tranh đấu vũ trang, dùng bạo lực cách mệnh để chống lại bạo lực phản cách mệnh của địch; sự kiện ngày 17/1/1960, cuộc nổi dậy bùng nổ và giành chiến thắng, tạo đà cho các cuộc nổi dậy chống chính quyền tay sai lan rộng khắp những tỉnh miền Nam.
Phong trào Đồng khởi đầu thập kỷ 60 với sự xây dựng thương hiệu của “Đội quân mái tóc dài” tỉnh Bến Tre đã ứng dụng nhuần nhuyễn phương châm 3 mũi giáp công để tấn công Mỹ-Ngụy, vang danh và nhân rộng khắp miền Nam, đóng một vai trò quan trọng trong sự nghiệp tranh đấu cách mạng tại miền Nam giai đoạn chống Mỹ, cứu nước. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
chiến thắng của cuộc Đồng Khởi tại Bến Tre 1960 đã phá vỡ bộ máy kìm kẹp của địch, là mũi đột phá, mở đầu cho cao trào vừa mới của cách mệnh miền Nam chuyển từ thế phòng ngự, giữ giàng hàng ngũ sang thế tiến công và liên tiếp tiến công địch, giành chiến thắng.
biểu tượng “Ngọn lửa đồng khởi” được đặt trên nóc nhà cổ điển hay phiến đá trong khuôn viên Khu Di tích có khắc dòng chữ “Anh dũng Đồng khởi, thắng Mỹ diệt Ngụy” do Bộ Chỉ huy Quân giải phóng miền Nam phong tặng cho dân chúng và các hàng ngũ vũ trang tỉnh Bến Tre đã thực thụ gây ấn tượng cho nhiều du khách khi tới thăm quan.
Di tích gắn đối với tăm tiếng người nữ anh hùng kiên trinh
có dịp về Kiên Giang, một điểm tới được rất nhiều du khách chọn lựa chính là Khu Di tích lịch sử – thắng cảnh cấp đất nước Hòn Đất, nằm trên khu vực xã Thổ Sơn, huyện Hòn Đất. Đây chính là nơi nữ Anh hùng hàng ngũ Vũ trang nhân dân Phan Thị Ràng (quê ở xã Lương Phi, huyện Tri Tôn, An Giang) – nguyên mẫu của nhân vật chị Sứ trong tác phẩm Hòn Đất của nhà văn Anh Đức, đã từng cùng đồng đội chiến đấu và anh dũng hy sinh.
Ông Trần Văn Hiền, Trưởng Ban điều hành Di tích lịch sử-thắng cảnh Hòn Đất cho biết với quần thể gồm núi Hòn Đất, Hòn Me và Hòn Quéo giữa vùng đồng bằng ven biển, nơi đây như tạo thế đứng hùng vĩ cho vùng căn cứ cách mệnh thường được gọi là Ba Hòn.
Trong những năm khốc liệt của chiến tranh chống Mỹ, căn cứ Hòn Đất được xem là pháo đài của lòng kiên trinh, ý chí bất khuất của quân và dân ta.
Đặc biệt, năm 1960 – thời điểm toàn miền Nam Đồng khởi, nữ Anh hùng nhóm Vũ trang quần chúng Phan Thị Ràng đã được Huyện ủy Hòn Đất phân công về công tác ở xã Thổ Sơn. Ngày 9/1/1962, chị bị địch bắt, tra tấn man di và đã quả cảm hy sinh ngay bên dưới chân núi Hòn Đất khi vừa mới 25 tuổi.
Nữ Anh hùng lực lượng Vũ trang quần chúng Phan Thị Ràng – nguyên mẫu đầy xúc động để Nhà văn Anh Đức xây dựng nên nhân vật chị Sứ trong tác phẩm văn chương “Hòn Đất” chính là hình ảnh điển hình cho nữ giới miền Nam kiên cường, bất khuất, anh dũng trong cuộc kháng trận mạc kỳ của toàn dân tộc.
bạn trẻ kiều bào viếng mộ anh hùng liệt sỹ Phan Thị Ràng ở Khu Di tích lịch sử-thắng cảnh Hòn Đất.
hiện nay, Khu Di tích quốc gia này có phần mộ của nữ anh hùng-liệt sỹ Phan Thị Ràng; hai phiến đá hoa cương khắc họ và tên của 960 liệt sỹ đã hy sinh ở Hòn Đất; tượng đài thắng lợi, chính giữa Khu Di tích còn lưu lại một hố bom sâu do bị B52 của địch oanh tạc, giờ đây đã thành hồ nước trồng hoa súng.
tại Khu Di tích lịch sử-thắng cảnh Hòn Đất, bí thơ Huyện Đoàn huyện Hòn Đất Vũ Hoài Thanh san sẻ, sinh ra lúc quốc gia đã thống nhất, hòa bình, các bạn trẻ tại Hòn Đất hiện tại luôn kiêu hãnh và biết ơn trước các hy sinh của thế hệ cha anh trên mảnh đất này.
Phát huy ý thức tình nguyện, xung kích của tuổi xanh, sum họp giới trẻ huyện Hòn Đất đã tổ chức những đội bạn trẻ tự nguyện kiểm soát an ninh môi trường tại địa phương, góp phần gìn giữ cảnh quan khu di tích, thực hành công trình bạn trẻ thắp sáng đường quê tại một số xã, trong đấy có xã Thổ Sơn, nơi có Di tích lịch sử-thắng cảnh Hòn Đất.
Di tích Đồng Khởi Bến Tre và di tích Hòn Đất chỉ là hai trong số rất nhiều địa chỉ đỏ gắn với cuộc kháng chiến chống Mỹ, phóng thích miền Nam, hợp nhất đất nước. Trở về đối với những vùng đất lịch sử, ngừng chân tại nơi đã thấm máu hy sinh của những thế hệ đi trước sẽ giúp mỗi chúng ta thấy trân quý hơn cuộc đời yên bình bây giờ.
Việc giữ gìn, phát huy trị giá của các di tích gắn với khai thác hợp lý trong vững mạnh du lịch thành ra cũng cần được đẩy mạnh để mỗi di tích thực thụ là một điểm tới ý nghĩa đối với mỗi người dân Việt Nam và cả du khách quốc tế./.